Centrum van de wereld

Door Xavier Kat | 21 april 2016

Op inkoopreis gaan is een van de leukste dingen van het wijnvak. Iedere reis heeft zijn charme, maar die naar Bordeaux om het nieuwe oogstjaar te proeven, blijft heel speciaal. Zeker voor mij persoonlijk. Midden jaren negentig woonde en werkte ik vijf jaar lang in deze prachtige stad. In die jaren kwam mijn vader vanuit Nederland iedere eerste week van april naar mij toe, en proefden we samen het nieuwe jaar. Iets wat hij toen al twintig jaar deed. Hoewel ik in die jaren snel leerde waar ik een mooie bordeaux op moest beoordelen, was ik altijd zeer geïnteresseerd in zijn mening. Ervaring telt namelijk in het wijnvak. Was de nieuwste oogst met een ander jaar te vergelijken? En hoe zou deze jonge wijn zich in de toekomst gaan ontwikkelen? Vragen die je als onervaren proever moeilijk écht kan beantwoorden. Voor het eerst in al die jaren was mijn vader er dit jaar niet bij. Het kwam hem niet goed uit. Maar volgend jaar gaat hij vast weer mee. Hij leek er namelijk toch wel spijt van te hebben het te moeten missen. Voor mij een leuk moment om naast onze bordeauxkenners Larry Renardel de Lavalette en Job Joosse ook een buitenstaander mee te nemen, in de persoon van Aad Kuijper. Aad is een vriend en groot wijnliefhebber, maar richtte bovendien met zijn toenmalige vrouw Lidewij van Wilgen, het wijndomein Mas des Dames op. Niet echt een leek dus op het gebied van wijn. Aad wilde al een tijdje de primeurweek in Bordeaux meemaken. Het ‘en primeur’ proeven heeft op veel liefhebbers een grote aantrekkingskracht. Ik zal in het kort proberen uit te leggen waarom dat zo is.

Gedurende deze ene week in april draait het in de internationale wijnwereld even volledig om Bordeaux. Vanuit de gehele wereld komen journalisten en importeurs naar de prachtige oude stad in het zuidwesten van Frankrijk. Overal worden proeverijen georganiseerd om de bezoekers zo efficiënt mogelijk kennis te laten maken met het nieuwe jaar, dat in deze fase nog op vat ligt te rijpen. Daarnaast zijn er de ontvangsten op de châteaux en de diners tijdens de avonden. Op het moment dat je er midden in zit, voel je de opwinding. Je wordt er in meegezogen. Heel even gaat het alleen maar om welke wijnen de mooiste wijnen zijn. Iedereen heeft een mening. En al die meningen worden telkens met elkaar gedeeld. Wijnen die straks voor tientallen en zelfs honderden euro’s per fles verhandeld gaan worden. Het heeft iets surrealistisch, want weer terug in eigen land gaat de reguliere inkoop straks vooral weer over die wijnen van tussen de vijf en tien euro. Doordat Aad, die dingen benoemt, continu vragen stelt en zichtbaar aan het genieten is, mee ging, realiseerden wij ons weer des te meer hoe bijzonder deze week is.

Aad kwam er ook al zeer snel achter dat deze dagen in Bordeaux geen vakantie zijn. Het programma is intens en de dagen duren lang. Vroeg aan het ontbijt in het hotel in Bordeaux centrum, om tijdig de drukke stad uit te rijden en de verschillende wijngebieden ten noorden, oosten en zuiden, in te trekken. Na een rit van drie kwartier tot een uur begint de eerste proeverij rond de klok van negen. Er wordt getoerd van château naar château. Soms om twee wijnen te proeven, maar soms zijn het er veertig. Het is nu essentieel om geconcentreerd te blijven proeven, af en toe even rust te nemen en regelmatig het palet goed te neutraliseren. Tussendoor wordt er zo nu en dan overlegd, om te toetsen of de andere proevers uit het team een zelfde type ervaring hadden bij een wijn. Nu ik zelf ook alweer meer dan twintig oogstjaren ‘en primeur’ heb geproefd, weet ik vooraf al bijna wat ik kan verwachten van een bepaalde wijn. Als dit te veel afwijkt, is dat voor mij een signaal om de wijn later nog even terug te proeven of om even rust te nemen. Alle proefbevindingen worden opgeschreven in onze notitieboekjes. Deze notities gebruiken we later om onze bevindingen met elkaar te vergelijken, maar ook om de wijnen voor u gedetailleerd te kunnen beschrijven.  Als de laatste proeverij van de dag voorbij is, is het al avond en moeten we terug naar de stad. Er zijn dan rond de honderd wijnen geproefd, het palet verzadigd. In het hotel aangekomen worden de zwart geworden tanden snel gepoetst en schieten we een schoon shirt aan. Daarna volgen ontvangsten in de schouwburg voor de presentatie van Château Yquem, een cocktail bij een bekend handelshuis en een galadiner van de Commanderie du Bontemps de Médoc. Iedere avond is er iets te doen. De volgende ochtend gaat de wekker weer vroeg.

Welke inzichten heeft het proeven in deze fase ons over het oogstjaar 2015 gebracht?

De hooggespannen verwachtingen over het jaar komen uit. 2015 is een uitstekend jaar! In sommige gemeenten zelfs een exceptioneel jaar. Het groeiseizoen verliep dan ook bijna perfect. Toch is het niet op alle plekken even geslaagd. Door droogte en warmte in de lente en vroege zomer ontstond op sommige plekken met minder waterreserves stress in de wijngaard, waardoor de rijping stopte. Buien in augustus losten dit probleem grotendeels op, maar niet overal. Regenbuien die net voor de oogst, eind september en begin oktober, vielen en veel steviger van formaat waren (tot wel 130 millimeter in enkele dagen), werden soms een spelbreker. De meeste regen viel in het noorden van de Médoc, terwijl het zuiden, net als de Libournais (de omgeving van Saint-Emilion en Pomerol), hier nauwelijks last van had. Daar waar de regen wel viel, leidde dit in een aantal gevallen tot verdunning, grijze rot of wat onrijpheid. Toch bleef de uiteindelijke schade te overzien. Selecteren is wel een vereiste. Wanneer dit goed wordt gedaan, biedt 2015 een zee aan kwaliteit. Het aardige daarbij is dat in 2015 niet enkel de grote terroirs presteerden. Op alle niveaus vonden we fantastische wijnen.

Mijn persoonlijke favorieten van dit jaar? Hier mijn lijst met wijnen met meer dan 18 punten!

20/20

Château Trotanoy, Pomerol
Château Haut-Brion, 1er Grand Cru Classé Pessac-Léognan

19,5/20

Château Petrus, Pomerol
Vieux Château Certan, Pomerol
Château Cheval Blanc, 1er Grand Cru Classé A Saint-Emilion
Château Margaux, 1er Grand Cru Classé Margaux
Château Latour, 1er Grand Cru Classé Pauillac
Château Montrose, 2me Grand Cru Classé Saint-Estèphe
Château La Mission Haut-Brion, Cru Classé Graves, Pessac-Léognan

19/20

Château La Fleur-Pétrus, Pomerol
Château Lafleur, Pomerol
Château Ausone, 1er Grand Cru Classé A Saint-Emilion
Château Palmer, 3me Grand Cru Classé Margaux
Château Léoville Las-Cases, 2me Grand Cru Classé Saint-Julien
Château Lafite-Rotschild, 1er Grand Cru Classé Pauillac
Château Pichon Longueville Comtesse de Lalande, 2me Grand Cru Classé Pauillac
Château Mouton-Rothschild, 1er Grand Cru Classé Pauillac

18,5/20

Château Canon, 1er Grand Cru Classé B Saint-Emilion
Château Figeac, 1er Grand Cru Classé B Saint-Emilion
Château Quintus, Grand Cru Classé Saint-Emilion
Château Pontet-Canet, 4me Grand Cru Classé Pauillac
Domaine de Chevalier, Cru Classé Graves, Pessac-Léognan
Château Haut-Bailly, Cru Classé Graves, Pessac-Léognan

18/20

Château La Conseillante, Pomerol
Château Angélus, 1er Grand Cru Classé B Saint-Emilion
Château Clos Fourtet, 1er Grand Cru Classé B Saint-Emilion
Château Giscours, 3me Grand Cru Classé, Margaux
Château Rauzan-Ségla, 2me Grand Cru Classé, Margaux
Château Léoville-Poyferré, 2me Grand Cru Classé Saint-Julien
Château Grand-Puy-Lacoste, 4me Grand Cru Classé Pauillac
Château Lynch-Bages, 5me Grand Cru Classé Pauillac
Château Pichon-Baron, 2me Grand Cru Classé Pauillac
Château Pape Clément, Cru Classé Graves, Pessac-Léognan
Château Smith Haut Lafitte, Cru Classé Graves, Pessac-Léognan