0
Proeverij Jean-Marie Guffens

Proeverij Jean-Marie Guffens

Door Maartje van Veldhuizen | 31 maart 2015

Jean-Marie Guffens is een wijnmaker die zijn gelijke niet kent. Zijn wijnen zijn niet alleen van zéér hoge kwaliteit, ze hebben tevens een geheel eigen en herkenbare signatuur. Guffens maakt geen ‘Chablis’ of ‘Pouilly Fuissé’, hij maakt ‘Guffens wijn’. Daarmee bedoelt hij: “het best mogelijke in het gebied waar ik op dat moment werk”. Bovendien weet Guffens zijn wijnen op geheel eigen wijze te presenteren. Een wijze die ons zeer aanspreekt! Om meer mensen kennis te laten maken met de ‘bijzondere wereld die Guffens heet’, hebben wij de wijnmaker gevraagd om voor twee proeverijen naar Nederland te komen. Op 23 maart was het zo ver!

Masterclass met sommeliers en wijnjournalisten

We beginnen de dag met een proeverij, speciaal voor een select gezelschap van sommeliers en wijnjournalisten. Als locatie kozen wij het door ons geliefde restaurant Rijsel in Amsterdam. Terwijl de genodigden binnenstromen, staat Guffens al volop te praten. Hij en zijn vrouw Maine hebben al even van Amsterdam kunnen genieten en hebben nu duidelijk zin in deze dag.

Om 11:00 uur gaan we los. De ruim 20 sommeliers en 10 journalisten zitten aan lange tafels, die zijn volgebouwd met glazen en spitons. Op het programma staat met name het proeven van wijnen uit het komende oogstjaar 2014 uit de Bourgogne (Verget en Domaine Guffens-Heynen) en uit de Zuidelijke Rhône (Château des Tourettes en Guffens au Sud). Wij beginnen echter met twee wijnen uit 2013. Deze twee komen uit de Zuidelijk Rhône, onder het label ‘Guffens au Sud’, gemaakt deels van druiven afkomstig van Tourettes en deels van gekochte druiven. Als eerste proeven we de 2013 Vaucluse Blanc ‘Classic’ (op basis van 55% marsanne en 45% roussanne). Guffens vertelt dat hij voor deze wijn uitsluitend inox-tanks heeft gebruikt. Zo behoudt de wijn zijn frisheid. Tegelijkertijd zorgt een rijping ‘sur lie’ (op de fijne gistsporen) voor meer structuur, complexiteit en mineraliteit. Als we de tweede wijn proeven, de 2013 Vaucluse Blanc Tandem (70% chardonnay en 30% viognier), is voor alle proevers direct duidelijk wat wordt bedoeld met ‘Guffens wijn’: hoewel de wijnen zéér verschillend zijn, proef je de hand van de meester!

Oogstjaar 2014

Na deze ‘inkomers’ gaan we door naar de wijnen uit 2014. Deze flessen die we proeven zijn fustmonsters, direct ‘van het vat’. Ze zijn nog niet gebotteld en voor enkele wijnen in de serie 2014 gaat dat ook nog maanden duren. Daar moeten we dus ‘doorheen’ proeven, maar dit is geen enkel probleem. Al zijn de wijnen nog jong, de geur en smaak maken al veel indruk!

Guffens is dan ook zeer tevreden over oogstjaar 2014; de kwaliteit van de witte druiven is hoog. Het jaar was behoorlijk koel, ook in de zomermaanden. Gelukkig bleef regen in de belangrijke laatste weken voor de oogst uit en kon Guffens de druiven rustig laten doorrijpen, totdat deze ook fysiologisch rijp waren. Zeer laat, pas op 20 september, begon de oogst.

Château des Tourettes

De eerste wijnen die uit 2014 die worden geproefd, zijn vier verschillende wijnen van Château des Tourettes. Guffens en Maine kochten dit Château in 1997. Het is gelegen op enkele kilometers afstand van het stadje Apt in de Luberon. Het kan behoorlijk warm zijn in deze streek, maar Guffens’ wijngaarden liggen tussen de 300 en 500 meter hoogte. De druiven profiteren van de aanvoer van koele luchtstromen en kunnen hier mooi geleidelijk tot rijping komen. De druiven worden tijdens meerdere gangen door de wijngaard geplukt en vervolgens wordt uitsluitend het eerste sap gebruikt,wat wordt gekenmerkt door een hogere zuurgraad en meer elegantie bezit.

Deze vier wijnen worden geproefd:
2014 Vaucluse Guffens ‘Blanc Bien Entendu/ White Indeed’ Chardonnay/ Viognier
2014 Vaucluse Guffens ‘Blanc Bien Entendu/ White Indeed’ Chardonnay Plateau Aigle
2014 Vaucluse Guffens ‘Rouge Enfin/ Red at Last’ Grande Triologie
2013 Vaucluse Guffens ‘Grand Rouge Obstinément’

Waar een proeverij normaal gesproken een serieuze aangelegenheid is, wordt er vandaag veel gelachen. Guffens blijft verrassen met zijn bijzondere stellingen, die hij zelf ook vaak lachend ten tafel brengt.

Een paar quotes om een idee te krijgen van zijn visie op wijnmaken:
“Het systeem Guffens is dat er geen systeem is.”
“De wijn moet worden, wat hij al is”.
“Soms zeg ik het tegenovergestelde van wat ik twee jaar geleden zei. Maar heb dan toch twee keer gelijk!”
“Sommige oogstjaren zijn heel lang te jong om te drinken. En dan zijn ze te oud.”
“Ik heb een heel groot ego, maar niet zo groot als mijn talent.

Maison Verget

Na de heerlijke (en bovendien zeer interessant geprijsde) serie wijnen van Tourettes gaan we door met de wijnen van Verget. Verget is het specialistische handelshuis dat Guffens in 1990 oprichtte. Guffens zoekt hiervoor in de gehele Bourgogne –van de Mâconnais tot Chablis- naar de beste chardonnaydruiven, van de beste akkers en de oudste stokken. “De beste wijnen komen immers van de beste druiven”. In de kelders van Verget maakt hij hiervan witte bourgognes die ver boven de standaard liggen.

We proeven:
2014 Mâcon-Villages ‘Terres de Pierres’
2014 Mâcon-Charnay ‘Le CLos Saint-Pierre’
2014 Mâcon-Vergisson ‘La Roche’
2014 Saint-Véran ‘Vigne de Saint-Claude’
2014 Saint-Véran ‘(Leiu Inter)dit’
2014 Pouilly-Fuissé ‘Les Combes Vieilles Vignes’
2014 Pouilly-Fuissé ‘La Roche’
2014 Chablis ‘Cuvée de la Butte’
2014 Chablis 1er Cru Vaillons ‘Vieilles Vignes des Minots’

Ook in de Bourgogne kon men vanwege een goede nazomer laat oogsten en wonnen de druiven de laatste weken aan de benodigde rijpheid. De wijnen zijn rijk van smaak en voorspellen een goed bewaarpotentieel. De wijnen worden gekenmerkt door een uitstekende zuurgraad en een levendig frisheid, gekoppeld aan een goede rijpheid en rijkdom.

Domaine Guffens-Heynen

Domaine Guffens-Heynen Dit is het topdomein van Guffens. Met drie sterren in de La Revue du Vin de France behoort Guffens-Heynen tot de beste wijndomeinen van Frankrijk. Guffens, die in België geboren werd en opgroeide, arriveerde in 1967 in de Bourgogne en stortte zich daar op de Franse taal en dompelde zich onder in wijn! Hij startte een opleiding aan de wijnschool in Davaye en zijn Maine gaat bij lokale wijnboeren werken. Kort daarop beginnen zij hun eigen domein in de Mâconnais. Al doende leren zij meer en meer en als snel ontwikkelen zij al snel een eigen stijl. Guffens en Maine zijn het levende bewijs dat passie je ver kan brengen! Met Domaine Guffens-Heynen, waar alles draait om kleinschaligheid, perfectie, passie en vakmanschap, zette Guffens de Mâconnais voor eens en altijd op de kaart van de Bourgogne!

We proeven:
2014 Mâcon-Pierreclos ‘Tri de Chavigne'
2014 Saint-Véran ‘CCP’
2014 Pouilly-Fuissé ‘35ième Vendanges’
2009 Pouilly-Fuissé ‘Hauts des Vignes’
2010 Saint-Véran ‘Cuvée Unique’
2011 Mâcon-Pierreclos ‘Tri de Chavigne’
2013 Vaucluse Guffens ‘Grand Roiuge Obstinément’
2014 Vaucluse Guffens ‘Rouge Enfin/Red at Last Grande Triologie’

Wijn-spijs lunch bij Rijsel

Na deze fantastische serie, die op de aanwezige sommeliers en journalisten veel indruk maakt en zeer enthousiaste reacties uitlokt, gaan we aan tafel. Het team van Rijsel heeft een fantastische lunch bereid. Bij de kabeljauw met saus van langoustine, proeven we de 2009 Pouilly-Fuissé ‘Hauts des Vignes’, de 2010 Saint Véran ‘Cuvée Unique’ en de 2011 Mâcon-Pierreclos ‘Tri de Chavigne’. Over de beste combinatie verschillen de meningen, maar we zijn het erover eens dat het zéér interessant is om de verschillende oogstjaren te proeven. Bij de varkenspoot schenken we de 2013 Vaucluse Guffens ‘Grand Rouge Obstinément’ en de 2014 Vaucluse Guffens ‘Rouge Enfin/ Red at Last’ Grande Triologie (dezelfde rode wijnen als tijdens de proeverij, maar dan van andere oogstjaren). Hier gaan de meeste voorkeuren naar de combinatie met de 2013, die net iets meer body heeft maar nog steeds schitterend fris is.

Wijn-spijs diner bij Restaurant de Nederlanden

Na de lunch vertrokken Maine en Guffens met Xavier Kat en Simon Lange naar Restaurant De Nederlanden in Vreeland aan de Vecht. Hier organiseerden wij een proeverij met Guffens en een wijn-spijsdiner. Het team van De Nederlanden, onder leiding van Wilco Berends had een schitterend menu bereid wat naadloos aansloot bij de geschonken wijnen. In dit artikel leest u meer over deze bijzondere avond. Over de wijnselectie leest u hier meer:

2011 Vaucluse Blanc – Guffens White Indeed, Chardonnay Plateau de l’Aigle
De wijngaard die Maine altijd snoeit. Gelegen op 420 meter hoogte, op een plateau van pure kalk, op het noorden gelegen: ideaal voor chardonnay. Hier behouden de druiven, ondanks de zuidelijke ligging in de Vaucluse, hun natuurlijke frisheid. De kalkbodem zorgt bovendien voor een minerale expressie. De wijn is tegelijkertijd zeer rijk en exotisch. Nu al prachtig drinkbaar, maar ook een wijn met een groot bewaarpotentieel.

2009 Pouilly-Fuissé Terroir de Vergisson – Vignes Dessus, Verget
Een wijngaard op voor Pouilly grote hoogte – 350 meter. De stokken zijn hier prachtig oud, maar geven toch voldoende sap. Dankzij oude stokken en de hoogte, bezitten de druiven een mooie frisheid. 2009 was een warm jaar, maar het heeft de wijn niet log gemaakt: de wijn bezit een prachtige frisheid en mineraliteit, naast de rijpe, ietwat exotische fruittonen.

2005 Vaucluse Rouge – Guffens Red at Last
Inderdaad Guffens maakt ook rood. Alhoewel alle aandacht in de media altijd naar zijn witte wijnen gaat, zijn ook zijn rode wijnen erg goed en deze 2005 is schitterend op dronk. Gemaakt van 50% syrah, 40% grenache en 10% cabernet-sauvignon. De wijn is nog altijd opmerkelijk fris, met zowel primaire fruittonen (zwarte bessen en bramen) als wat ontwikkeld fruit (pruimen) en bezit zowel kracht als elegantie.

2000 Pouilly-Fuissé Tri des Hauts des Vignes, Domaine Guffens-Heynen MAGNUM
Het klapstuk van de avond. Een wijn die prachtig ontwikkeld is, met biscuitachtige aroma’s, maar tegelijkertijd een waanzinnige frisheid etaleert. Prachtig in balans, schitterende mineraliteit, frisse tonen van wit fruit, maar ook iets exotisch, met wat sinaasappelzest en citrus. Het hout is schitterend geïntegreerd. Grote klasse. De wijn is gemaakt van een selectie van de beste druiven van de wijngaarden la Roche, les Croux en les Crays. De druiven werden in meerdere tri’s (plukgangen) geoogst en alleen met optimale rijpheid. Van de antieke, oude verticale pers wordt alleen de eerste ‘jus’, het eerste sap gebruikt; het beste sap, met de mooiste zuurtegraad. De opvoeding gebeurt op eikenhouten vaten waarvan slecht een klein deel nieuw is.