Wijn betekent voor mij genieten en onthaasten. De alledaagse beslommeringen vallen weg, en je bent even puur in het moment. Ik merk dat ik meer van wijn geniet als ik er rustig de tijd voor neem. Eerst wil ik de wijn visueel leren ken-nen: het uiterlijk van een wijn schept namelijk altijd een verwachting. Bij het zien van een diep-rode wijn verwacht ik rijpe smaken en een stevige structuur. Als ik een bleke wijn zie met belletjes, anticipeer ik al op het mondgevoel van mousserende wijn. Ik heb nog geen slok genomen, en het proeven is al begonnen.
De kleur van een wijn wordt door meerdere factoren bepaald. Als we die begrijpen, dan snappen we beter wat we proeven. De stoffen die wijn hun kleur geven noemen we anthocyanen, en deze zitten in de schil. Druiven met een voorkeur voor een koeler klimaat, zoals pinot noir, hebben vaak een dunne schil en zijn daarom lichter van kleur dan bijvoorbeeld een Zuid-Spaanse monastrell. Die heeft een dikke schil om beter tegen de hitte te kunnen. Ook de mate van extractie is van invloed op de kleur van wijn. Tijdens de vergisting van rode wijn, orange wine en sommige soorten rosé houdt de wijnmaker de schilletjes in contact met het sap. Tijdens deze weking onttrekt het sap stofjes uit de schillen. Dit proces heet extractie, en de duur en de temperatuur waarbij dit gebeurt zijn van belang. Hoe langer en hoe warmer het extractieproces, hoe meer kleur, smaak en tannine er worden onttrokken aan de druif. We begrijpen nu dus al wat beter waarom donkere wijn vaak steviger is van smaak en structuur: hij komt uit een warmer klimaat en/of heeft een intensieve extractie ondergaan.
Daarnaast speelt rijping een rol. Veel jonge rode wijnen hebben een donkere kern en een paarsige rand. Als ze ouderen zal de kleur langzaam inboeten aan intensiteit, en zal er een oranje gloed verschijnen. Hetzelfde gebeurt met de structuur: een jonge wijn kan stevige tannine hebben, maar deze worden na enkele jaren rijping steeds zachter. Ook de kleur van witte wijn vertelt ons iets. Zo heeft een jonge witte wijn met veel frisheid vaak een groene zweem. Als hij ouder wordt zal hij donkerder worden, omdat hij oxideert. Ook houtrijping kan wijn een goudgele kleur geven, want houtrijping zorgt voor micro-oxidatie.
Enkel het uiterlijk is niet altijd genoeg om een wijn te doorgronden. Neem nebbiolo bijvoorbeeld, de barolodruif. Deze heeft een lichte kleurintensiteit en is zelfs op jonge leeftijd oranje van kleur. Je concludeert met een rijpe, zachte wijn van doen te hebben, maar als je hem proeft, valt direct op dat hij veel kracht en tannine heeft. Kijken naar wijn geeft een notie van wat je te wachten staat. Het zet je ‘aan’. Vervolgens ga je ruiken en proeven om een compleet beeld te krijgen. En misschien was je eerste notie wel fout, maar aangevuld met je andere zintuiglijke waarnemingen is het uiterlijk van een wijn altijd thuis te brengen.
