Bourgogne op de schop

Bourgogne op de schop

Door William Kelley | 20 november 2020

Wie weleens een proeverij in een van de vele kelders van de Côte d’Or heeft meegemaakt, komt makkelijk tot de conclusie dat de appellation is voorbeschikt. In de volgorde waarop de te proeven wijnen worden gepresenteerd is al duidelijk een hiërarchie te zien: eerst de generieke, regionale wijnen opklimmend naar gemeentelijke bottelingen, dan de sprong naar premier crus, en als kers op de taart de grands crus.

En die hiërarchie vind je terug in de prijzen. Journalisten neigen dit klassensysteem over te nemen: iedere wijn die als laatste wordt geserveerd krijgt vrijwel altijd de hoogste score. De meest ‘ketterse’ afwijzing van dit systeem van vineuze voorbeschikking beperkt zich tot de concessie dat de gemeentelijke Gevrey-Chambertin of Vosne-Romanée van de beste producenten een slechte Chambertin of Richebourg grand cru mag overtreffen. Maar is de hiërarchie van Bourgognes terroirs inderdaad zo vanzelfsprekend? Natuurlijk: ligging, luchtcirculatie en vooral waterhuishouding maken samen dat grands crus unieke en gunstige plaatsen zijn om druiven te laten groeien en rijpen. En inderdaad, wijnranken binnen dezelfde ‘climats’ (een perceel in de Bourgogne met eenzelfde identiteit, zowel qua bodem, ligging als klimaat. red.) delen bepaalde kenmerken – dat valt niet te ontkennen. Maar maakt acceptatie van door de ligging gedefinieerde verschillen het nodig de intrinsieke hiërarchie te omarmen die er zo onlosmakelijk mee is verbonden?

Iedere wijn die als laatste wordt geserveerd krijgt vrijwel altijd de hoogste score
Als we beter kijken en ons verdiepen in de wijze waarop wijn gemaakt wordt in de Bourgogne lijkt het erop dat het vaker gaat om een self-fulfilling prophesy dan om iets wat door de natuur bepaald is. Het verschil tussen terroirs zit hem vaak in nuances. Wat een meer strakke, minerale Meursault Chevalières onderscheidt van een zwaardere, geconcentreerdere Meursault Rougeots – afkomstig van terroirs van twee verschillende kalksteentypes, van elkaar afgescheiden door een pad – is niets vergeleken bij de overeenkomsten tussen de twee, hoe subtiel deze fascinerend genoeg ook mogen zijn. En ondanks het feit dat er geen geologische scheidslijn bestaat tussen Grand Cru Bâtard-Montrachet en Puligny-Montrachet Les Enseignères, is het onderscheid in het glas meestal groot: Bâtard heeft over het algemeen veel meer textuur en body. Is dit dan een natuurlijke of een opgelegde hiërarchie?


Ik vind links toch lekkerder.

In feite, zelfs veel van Bourgognes beste domeinen nemen in iedere fase van het productieproces, van de wijngaarden tot de kelder, beslissingen die de top appellations bevoorrechten. Het resultaat is grands en premiers crus met meer textuur, extractie, concentratie, alcohol en potentiële houdbaarheid dan hun regionale of gemeentelijke tegenhangers. Kort gezegd, in plaats van de plek van herkomst te benadrukken, vergroten vignerons vaak de superioriteit van hun grands crus en benadelen hun gemeentelijke appellations. Als een in de Bourgogne wonende wijncriticus zie ik deze sterke hiërarchie tussen appellations vooral als mijn grootste professionele uitdaging. Ik ben me altijd bewust van de vooroordelen die het AOC-systeem creëert. En het geeft me grote voldoening om wijnen van producenten aan te prijzen die werken met terroirs die, meestal vanwege een historisch geval van pech, niet gewaardeerd zijn als een Montrachet of Chambertin.

Dit is waarom ik me evenzeer toeleg op het persoonlijk bezoeken van domeinen in de Mâconnais en Côte Chalonnaise als de grote domeinen van de Côte d’Or. Wijnmakers zoals Jean-Marie Guffens hebben reeds lang bewezen wat op plekken als deze mogelijk is, en hebben daarmee de toekomst van de Bourgogne in handen.

William Kelley is wijnjournalist bij Robert Parker’s Wine Advocate en gespecialiseerd in de Bourgogne, Champagne, Beaujolais en Washington State. William heeft een achtergrond in zowel wijn als in de journalistiek en schrijft sinds twee jaar voor de Wine Advocate.

Alle wijnen

Bekijk het hele wijnaanbod